Dit project zou weleens een kleine revolutie in de Belgische oncologie kunnen betekenen. Met de financiering van de Stichting tegen Kanker loopt er een ongekend pilotproject binnen de Iris Ziekenhuizen Zuid: voor het eerst in België zal een fotobiomodulatiehelm worden gebruikt vóór de start van chemotherapiebehandelingen om de haarzakjes van patiënten met borstkanker te stimuleren. Doel? Het voorkomen van haaruitval – een bijwerking die vaak als een van de psychologisch meest pijnlijke wordt ervaren door patiënten.
Dit project, Hair-Save genaamd, onder leiding van Dr. Ziad El Ali, medisch oncoloog en coördinator van het zorgprogramma oncologie in de Iris Ziekenhuizen Zuid, is een keerpunt. Want hoewel deze technologie – een helm die gebruikmaakt van laag intensieve lasertherapie (LLLT) op basis van rood licht om de haarzakjes te stimuleren – al eerder is onderzocht in de oncologie, is het vooral het vroegtijdige gebruik ervan dat hier een significante vooruitgang betekent.
« Het idee is om de haarzakjes een week voor de start van de chemotherapie te beginnen stimuleren, legt dokter El Ali uit. Het is de bedoeling om de hoofdhuid voor te bereiden en de haarcellen te versterken voordat ze worden aangevallen door de cytotoxische behandelingen. »
Een innovatie ontsproten uit een menselijke observatie
Uit studies blijkt dat bijna 70% van de patiënten haarverlies als het meest traumatische neveneffect van chemotherapie beschouwt. Bovendien zou 10% van hen zelfs overwegen de behandeling om die reden alleen al op te geven.
« Deze cijfers zeggen veel over de emotionele impact van chemotherapie-geïnduceerd haarverlies, benadrukt Dr. El Ali. Het is niet alleen een esthetisch aspect, maar een diep trauma dat de identiteit, de vrouwelijkheid en het sociale leven aantast. »
Hoe werkt het?
De helm die in het onderzoek werd gebruikt – niet te verwarren met een esthetisch of cosmetisch hulpmiddel – zendt een zacht laserlicht uit dat via 80 diodes rechtstreeks op de hoofdhuid wordt verspreid. Dat licht stimuleert de celregeneratie en de haarzakjes. De methode, die bekend staat als fotobiomodulatie, is al bekend om zijn efficiëntie in de esthetische geneeskunde, postoperatieve genezing en zelfs bij de behandeling van mondzweren veroorzaakt door chemotherapie.
Het protocol is eenvoudig: drie sessies van 20 minuten per week, te beginnen een week voor de behandeling, en verder gedurende de hele chemotherapie.
Een première in België
Een vergelijkbare studie werd enkele jaren geleden in Hasselt uitgevoerd, maar met een verschil: daar werd de helm gebruikt nadat het haar was uitgevallen, om de hergroei te versnellen. Het Hair Save-project van de Iris Zuid Ziekenhuizen is dus het eerste in België – en een van de allereerste in Europa – om het preventieve effect van deze technologie te testen.
« Het is deze vroege aanpak, nog vóór de behandeling, die echte vernieuwend is. En als de eerste resultaten veelbelovend blijken, zou dit de weg kunnen vrijmaken voor een veel menselijkere en completere behandeling van patiënten met borstkanker. »
Een snel meetbare hoop
Het proefproject telt momenteel twee groepen van 15 patiënten: een groep uitgerust met de helm en een andere met een placebo. Dankzij een nauwe opvolging met foto's van de hoofdhuid, een schaal voor haarverlies en vragenlijsten over de levenskwaliteit, worden de eerste resultaten drie tot zes maanden na de start van de behandelingen verwacht.
« Zelfs als haaruitval niet volledig kan worden voorkomen, willen we ook meten of de helm snellere hergroei mogelijk maakt – wat een ander belangrijk element is voor het moreel van patiënten », verduidelijkt Dr. El Ali.
Een toekomstvisie
Als de resultaten veelbelovend blijken, overwegen de Iris Ziekenhuizen Zuid nu reeds om de procedure uit te breiden naar andere soorten kanker en andere patiënten.
« We willen verder gaan dan de zuiver medische behandeling. Het gaat om een globale, zachtere aanpak, met meer respect voor de mens. Dat is onze plicht als openbaar en innovatief ziekenhuis. »
Een project om in de gaten te houden …