17 mei is het Wereld Hypertensie Dag. Wereldwijd wordt de aandacht gevestigd op hoge bloeddruk, de meest voorkomende hart- en vaataandoening in België. Ze is vaak jarenlang asymptomatisch, maar kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid. Leer meer over deze pathologie en ontdek enkele preventietips met Dr. Angela Acheampong en Dr. Junior Mabalukwa, cardiologen in de Iris Ziekenhuizen Zuid.
Wat is hypertensie of hoge bloeddruk?
"Bloeddruk is de druk in de bloedvaten. Deze druk is noodzakelijk voor een goede toevoer van voedingsstoffen en zuurstof naar de organen. Net als de hartactiviteit heeft het twee fasen: een systolische fase (wanneer het bloed uit de hartkamers wordt gestoten) en een diastolische fase (wanneer de hartkamers worden gevuld)," legt Dr. Junior Mabalukwa uit.
Een normale bloeddruk wordt gedefinieerd als een systolische bloeddruk (bovendruk) van minder dan 140 mm Hg (millimeter kwikdruk) en een diastolische bloeddruk (onderdruk) van minder dan 90 mm Hg.
In Europa spreekt men van hoge bloeddruk vanaf een systolische bloeddruk van meer dan 140 mm Hg en/of een diastolische bloeddruk van meer dan 90 mm Hg.
Wie lijdt aan hypertensie?
In België lijdt naar schatting 1 op de 4 personen aan hoge bloeddruk (ongeveer 2,5 miljoen mensen). Slechts de helft van de getroffen personen wordt gediagnosticeerd omdat het een vrij stille aandoening is die lange tijd asymptomatisch kan blijven.
Wat zijn de risicofactoren?
Primaire hypertensie (een grote meerderheid van de gevallen) is complex en de pathofysiologie ervan is nog niet volledig duidelijk, maar het is het gevolg van een combinatie van genetische en omgevingsfactoren (levensstijl).
Secundaire hypertensie is het gevolg van een andere pathologie (endocrien, nier-vasculair, ...), van het gebruik van bepaalde geneesmiddelen (corticosteroïden, orale anticonceptie, ...) of toxische stoffen (cocaïne...).
De voornaamste risicofactoren voor hoge bloeddruk zijn:
- De leeftijd (de bloeddruk stijgt met de leeftijd)
- Het risico is hoger bij mannen
- Obesitas
- Erfelijke aanleg (het risico op hoge bloeddruk ligt tweemaal hoger wanneer een van de ouders deze aandoening heeft)
- Zoutrijk dieet
- Overmatig alcoholgebruik
- Gebrek aan beweging
- Slaapgebrek (minder dan 7 uur slaap)
Wat zijn de gouden regels om hoge bloeddruk te vermijden?
Een aangepaste levensstijl helpt aanzienlijk om hoge bloeddruk, al dan niet behandeld, te verlagen.
Een reeks kleine en eenvoudige acties kan ook door iedereen worden toegepast:
- Matig de zoutconsumptie tot minder dan 5 gram per dag
- Beperk het alcoholgebruik tot hoogstens 10-14 eenheden alcohol per week
- Eet meer fruit, groenten en onverzadigde vetten (lees ons artikel over het planetaire gezondheidsdieet en ontdek hoe een evenwichtig bord kan worden samengesteld)
- Eet minder rood vlees en vetrijk voedsel
- Een betere gewichtscontrole (idealiter een BMI van minder dan 25 kg/m2)
- Regelmatige lichaamsbeweging (1-2 uur per week)
- Minder, of indien mogelijk, stoppen met roken
Wat zijn de symptomen van hoge bloeddruk?
Hoge bloeddruk is een aandoening met weinig of geen symptomen. Daarom wordt het soms ook wel de "stille moordenaar" genoemd. Symptomen van hoge bloeddruk zijn talrijk en niet erg specifiek: duizeligheid, hoofdpijn, gezichtsproblemen, oorsuizen, neusbloedingen.
Dokter Angela Acheampong benadrukt: “Screening speelt een belangrijke rol in de diagnose van hypertensie”.
Waarom is het belangrijk zich te laten screenen?
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) treft hoge bloeddruk wereldwijd ongeveer 25% van de mannen en 20% van de vrouwen. Het is belangrijk zich te laten screenen omdat deze ziekte op lange termijn schade aan de hersenen veroorzaakt (met verhoogd risico op een beroerte) en tot gezichtsproblemen en soms blindheid, hartfalen (risico op een hartinfarct) en nieraandoeningen kan leiden. Het is daarom essentieel om gescreend te worden vooraleer organen onomkeerbaar beschadigd raken.
Wanneer en hoe zich laten screenen?
Hoge bloeddruk kan worden opgespoord met behulp van een pijnloos en snel medisch toestel: de bloeddrukmeter. Het is raadzaam minstens eenmaal per jaar uw huisarts te bezoeken om uw bloeddruk te meten.
Wanneer de diagnose van hoge bloeddruk wordt gesteld als gevolg van minstens 2 bovennormale metingen op twee verschillende dagen en tijdstippen, kan uw huisarts een bloeddrukverlagende behandeling starten en u doorverwijzen naar de raadpleging cardiologie.
Welke behandeling in de Iris Ziekenhuizen Zuid?
Als u geen huisarts heeft kan u terecht op de raadpleging algemene geneeskunde van de Iris Ziekenhuizen Zuid.
Wanneer u een of meer cardiovasculaire risicofactoren vertoont, zoals diabetes, een hoog cholesterolgehalte, actief roken en/of familiale antecedenten van hartziekten, kan u contact opnemen met onze dienst cardiologie voor een balans van het hart.
De cardiologen van de Iris Ziekenhuizen Zuid checken uw bloeddruk en als u een hoge bloeddruk heeft, schrijven ze u een optimale behandeling voor op basis van een bloeddrukholter (ambulante bloeddrukmeting). Indien nodig wordt de cardiologische controle aangevuld met een echo van het hart, een bloedafname en andere onderzoeken.